Combinatie muziek en persoonlijke aandacht

‘De gezongen nachtzoen’ is niet meer weg te denken op de locatie Guisveld. Muziek en persoonlijke aandacht vormen in deze activiteit al zes jaar een meer dan succesvolle combinatie. De gezongen nachtzoen is bedoeld voor PG- of somatiekbewoners. Eens in de zes weken vindt dit intieme, kleinschalige muzikale samenzijn plaats voor groepjes van zo’n zes tot negen bewoners, die daarbij vergezeld worden door een familielid of vrijwilliger. Een van de drijvende krachten hierachter is geestelijk verzorger Karen Hagg. “Juist het persoonlijke maakt de gezongen nachtzoen zo mooi en uniek. Je ziet bewoners en hun familieleden vaak zichtbaar genieten of tot rust komen.”

De basis werd gelegd in november 2013. “Destijds brachten onze toenmalige muziektherapeut Jeanine Luik, Judith Flens, toen hoofd zorg PG-afdelingen, en ik een bezoek aan verpleeghuis Gaasperdam om daar een ‘belevingsconcert’ bij te wonen”, zegt Karen. “Ons doel was te onderzoeken of we ook in Guisveld iets konden doen met deze bijzondere activiteit. Dat was inderdaad zo. We werden enthousiast en raakten geïnspireerd. Wel gingen we op zoek naar een eigen vorm voor Guisveld en een andere naam. Dat werd dus de gezongen nachtzoen. Voor ons verwoordt deze naam de essentie van dit samenzijn: het is als een nachtzoen die je krijgt om lekker te kunnen slapen. Een nachtzoen in liedjes, voor je gezongen met naast je iemand die er speciaal is voor jou en aandacht voor je heeft. De eerste gezongen nachtzoen in Guisveld was op 27 februari 2014.”

Rustige liedjes
De afgelopen jaren kreeg de gezongen nachtzoen steeds een vervolg, mede dankzij Inge Bakker, muziektherapeut sinds 2017 en Hermine Smit, medewerker vanaf het eerste uur. En inmiddels zes jaar later is Karen nog altijd even enthousiast. “We kiezen er bewust voor om de ‘nachtzoen’ ’s avonds te houden. Dat geeft een eigen sfeer, waarbij we ons best doen om de ruimte zo sfeervol mogelijk in te richten en te verlichten. We kiezen hoofdzakelijk rustige, melodische liedjes, afwisselend Engelstalig of Nederlandstalig. Soms zingen we ook een canon in een andere taal. Mensen mogen ook zachtjes meezingen. Van tevoren kijken we welke bewoners we kunnen laten deelnemen aan de gezongen nachtzoen en welke waarde het voor hen en hun familie kan hebben. Mensen moeten wel ontvankelijk zijn voor rustgevende muziek. Als je bijvoorbeeld alleen van André Hazes houdt en rustige liedjes absoluut niet waardeert, dan is de gezongen nachtzoen niet zo geschikt.” 

Blik van herkenning
Tijdens de gezongen nachtzoen, die zo’n drie kwartier duurt, liggen bewoners in hun bed of zitten in een kring. Karen: “Aan het begin en eind zingen we elke bewoner persoonlijk bij naam toe met een tekst die we hiervoor geschreven hebben. Steeds weer merken we wat het doet met iemand, als je naam wordt genoemd, als mensen je aankijken en toezingen. Vaak raken mensen ontroerd en zie je ook bij bewoners met dementie opeens een blik van herkenning; een glimlach. De gezongen nachtzoen draait om die momenten van je gekend en gezien voelen. Ook familie en vrijwilligers ervaren de gezongen nachtzoen als een bijzonder samenzijn. Het geeft familieleden vaak een mooie, nieuwe herinnering met hun naaste. Het is dankbaar om dit te doen. Ik kan genieten of zelfs ontroerd raken als een bewoner eerst rustig zit en dan opeens uit het niets meezingt, door oogcontact of als ik een dochter samen met haar dementerende moeder zie zitten, elkaars handen vasthoudend en wetend dat het misschien ook wel de laatste keer kan zijn. Dat zijn echt emotionele pareltjes. Ik beschouw het dan ook als een voorrecht dat we deze activiteit al jaren mogen doen en hoop dat het nog veel jaren een vervolg krijgt. Ook mooi dat in het Evean Eduard Douwes Dekkerhuis in Amsterdam sinds kort nu ook de gezongen nachtzoen plaatsvindt dankzij de geestelijk verzorger en muziektherapeut aldaar. Hopelijk volgen er meer Evean-locaties!”